خانه ملاصدرا

خانه صدرالمتاهلین معروف به ملاصدرا، در استان قم در غرب روستای کهک در محله چال قرار دارد و بنای این ساختمان تاریخی به دوران صفویه می‌رسد. خانه ملاصدرا دارای حیاط مستطیل شکلی است که ورودی آن در ضلع غربی است و در ضلع جنوبی چند اتاق مسی ساخته شده که قسمت اصلی در ضلع شمالی حیاط قرار دارد و عبارت است از یک تالار و دو گوشواره. 

چند سال قبل این خانه کاملا مخروبه بود و از آن به عنوان اصطبل استفاده می‌شد، در سال 1376 بازسازی و احیا شد. خانه ملاصدرا در دل کهک از خشت خام، ملات گل و سقف با تیرهای چوبی ساخته شده است و این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوارهای سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی‌های زیبا در سقف چهار طرف آن فضاهایی چهار گوش مسقف بین تویزه‌های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده‌های دوره صفوی است.

در حال حاضر خانه ملاصدرا شامل یک گنبد و سه صفه است که به همراه قسمت‏های مرمت شده اطراف، به عنوان خانه حکیم ملاصدرا مورد بازدید قرار می‏گیرد. الحاقات و تصرفات بعدی در ادوار مختلف، تغییرات و صدمات کالبدی فراوانی را بر مجموعه باغ و بناهای همجوار وارد ساخته است اما خوشبختانه مجموعه در کل از پتانسیل فراوانی برخوردار است. اولین آنها همان چهار صفه است با پی‏رنگ‏ها و شواهد باقی مانده از کل اثر؛ دومین عنصر شاخص مجموعه بنایی موسوم به عصاری می‏باشد که در شمال غربی باغ قرار دارد که دارای ارزش معماری و فن‏آوری بالایی است. سومین بنا بنای کوچکی است که در شمال شرقی باغ قرار دارد (مسجد آقا). شاخص دیگرِ مجموعه، عارضه طبیعی است به نام چال آقا که در جنوب غربی باغ قرار دارد و توسعه روستا را در این قسمت محدود کرده است. عامل دیگری که بر ارزش‏های مجموعه افزوده است، رشته قنات پر آبی است که در این محدوده ظاهر می‏گردد. لذا با توجه به موارد مذکور، به نظر می‏رسد که می‏توان با حفظ و مرمت این مجموعه باستانی و توجه کافی به عارضه طبیعی ارزشمندی مانند چال آقا و تأسیساتی چون قنوات بر ارزش و اعتبار مجموعه باغ و خانه ملاصدرا افزود.